A miseria veu visitarnos e pensa quedar moito tempo

Tentación.

Arrepentimento preventivo.

Tentación de viaxar a países que son paraísos exóticos, onde, en proporción, e aloxamento e a vida son baratos. Cuba, República Dominicana, por poñer algún exemplo.

Viaxar a paraísos exclusivos, complexos para turistas, burbullas á medida? Ou viaxar para entrar en contacto coa poboación, coas necesidades que pasan, coas privacións. Para comprobar o que estarían dispostos a dar por unha merda de chicle ou por outras merdas que forman parte das nosas rutinas.

Arrepentimento preventivo.

Nunca vos pasou?

A nós, sí.

O peor da crise é que as miserias, as privacións dos paraísos exóticos viaxaron canda nós, que nos fan sentir mal dentro da nosa burbulla cotián. Non é preciso ver as restras de xente na cociña económica ou nos bancos de alimentos. A pouco que un mire o que merca a xente coa que coincide na caixa do supermercado, un logo comproba a saída das patacas, do pan máis barato, das marcas brancas e de alimentos económicos con trazas de seren pouco saudables.

Diante diso, se un aínda merca unhas cervezas (para non pagar tres ou catro veces máis pola caña no bar da esquina, que vai ter que pechar); se colles unha botella de viño de crianza, nada do outro mundo, pouco máis de tres euros, para unha comida algo distinguida; se colles unha libra de chocolate negro para procurar que os síntomas da depresión económica contaxien o teu estado de ánimo...

Abofé que corres o risco de acabar con complexo de culpa, deprimido, con ganas de comprar menos ou de preguntarlle á caixeira cando hai menos xente, para facer unha compra semi clandestina, para non lle dar envexa a ninguén, para non sentir culpa por estar menos mal.

Xa non te vas librar de ver miseria por non viaxar a países afastados onde sabes que existe. As privacións viñeron e están arredor de nós. Podes escoller entre pagar algo máis nas tendas exclusivas onde van os que aínda viven na ilusión de que a crise non lles afecta (e se cadra teñen razón), ou buscar as horas onde hai menos concorrencia no súper, ou usar as gafas de sol en interiores, para ver menos e para procurar que se vexa menos a túa vergonza por non seres –aínda– un miserable.

Os dous procesos e nós

Volvo, dous meses máis tarde, coa relectura de O Proceso, que me deixou  un lixeiro pouso de decepción que me fai sentir un pouco culpable, coma se estivese traicionando ao autor, ou só plenamente identificado co protagonista. Son os perigos da mitificación ou as consecuencias do ADN do libro? Tal vez só sexa o normal en relecturas con tantos anos polo medio.
Na miña memoria, O Proceso era unha historia onde primaba o arrepío, a carraxe fronte ao absurdo dun poder absoluto cebado nun inocente acusado, detido, axustizado coma un can.
Todo iso segue presente na relectura, porque non fora inventado polo lector aínda mozo. O lector case vello atopa un protagonista que semella menos inocente -quen está libre de culpas?- e descobre o protanismo das mulleres coas que se relaciona Joseph K. O señor K. é un seductor ao que arrodean e case acosan mulleres que din querer axudalo pero que, ao meu modo de ver, son tamén vítimas dun sistema corrupto. A sensualidad de moitas situacións non quedara marcada na miña memoria, máis impresionada polo proceder das maquinarias opresivas dos diferentes poderes.
Acompañei esta relectura coa revisión da película que deste libro fixo Orson Welles que, como bo xenio, soubo ser fiel a si mesmo e a Kafka. A película bebe da estética de Sed de Mal ou El Tercer hombre pero é, ao mesmo tempo, tremendamente fiel á novela, con moi poucas licencias e todas aceptables. Cruzo os dedos para que a ninguén se lle ocorra facer un novos intentos (David Hugh Jones xa fixo un que non aspiro a ver) que só poderían ser peores.
Dúas obras de arte que agardo ter a oportunidade de gozar e sufrir polo menos unha vez máis, porque non son das que se poden visitar a miúdo. Porque resultan demasiado perturbadoras, sobre todo para tempos comos os presentes, que semellan tan próximos.
E non será nestes tempos cando resultan máis necesarias estas puñadas no estómago?
Nestes procesos dise que se podería distinguir a un acusado no medio dunha multitude. Nas multitudes de hoxendía sería menos doado. Nas multitudes de hoxendía todos parecemos culpables. Todos somos preferentistas ou "recortados".
Non son persoa de buscar conclusións para as miñas lecturas, aínda menos para as relecturas; coas emocións, abóndame. Neste caso, se tivese que sacar unha lección destes procesos tería que quedarme polo menos con dúas. Os aparatos de poder sempre nos queren convencer de que, ás veces, levar cadeas é máis seguro que ser libres. A outra, creo que más relavente, apunta a que ninguén pode esperar que lle fagan xustiza. Pola xustiza non se agarda. A xustiza conquístase.
Seguinte paso, El castillo.