Pereira -Tabucchi- sostén acesa a luz para procurar que non nos cegue a escuridade

Unha obra maiúscula escrita con minúsculas, como falando á apelidade, polo baixiño. Unha historia que comeza con trazas de contar unha vida vulgar, case aburrida, a vida dun tipo gris, dun Pereira que pasa de cronista a responsable dunha páxina de cultura porque pasa da política. É un tipo que ás veces resulta patético, que por momentos semella pedir piedade, pero que tamén esperta compasión pola súa aparente fraxilidade; que fala coa súa dona defunta a través dun retrato que leva na maleta cando viaxa, coa imaxe para arriba para que respire mellor.

Sostiene Pereira -Afirma Pereira, na versión galega- é unha historia que medra paso a paso, coma sen querer, sen que nos demos conta, ata converter a este home gris, gordo e con problemas cardíacos, no heroe que nunca aspirou a ser. Pereira pasa de política ata que se converte en vítima e testemuña da morte dun amigo que está a facer as veces do fillo que nunca tivo. Daquela, xa non poderá pasar nunca máis. Terá que deixar o seu testemuño escrito, burlará a censura previa e deixará o seu berro contra a ditadura de Salazar publicado antes de exiliarse.

A grandeza deste libro de entrañas políticas e perfil case revolucionario (sobre todo para os amantes de telo todo atado e ben atado, para case todos os que tocan poder) e a súa aparente sinxeleza. Parece a crónica dunha vida gris e rutineira e, sen embargo, é a vida dun heroe que merece admiración e solidariedade. En ningún momento a súa historia é aburrida, nin sequera cando Pereira, ese católico un pouco descrido, precisa abordar unha especie de metafísica do cotián, cando cuestiona a súa propia fe e busca interlocutores para falar da súa descrenza na resurrección da carne.

Visto desde hoxe, este libro tamén se pode ver como subversivo, porque nos pode facer pensar que a censura da prensa non é algo superado, que a censura de agora é a compra de medios privados ou a conversión dos medios públicos en parcela propia, couto, altofalante do que Goberna. Este libro debería ser lectura obrigada porque pode facernos pensar que todos podemos, todos debemos ser pequenos heroes. Todos podemos e debemos colaborar na difícil tarea de pór de manifesto o que de verdade pasa na nosa cidade, no noso país, nesta Europa que está a ser unha dictadura imposta por ditadores invisibles (mercados) a través de aprendices de ditadores visibles (Fräulein Merkel, et le petit Sarkosy, de momento) que delegan en secuaces capaces de tratar de convencernos de que os vellos de agora gastan oito euros ó mes en cafés en vez de admitir que con pouco máis que eses euros que non lles sobran comen e van vivindo porque comen pouco. Eses secuaces non son tontos, saben que non somos parvos e non tragamos rodas de muíño e, por iso, van converter de novo a televisión de todos no voceiro das súas infumables consignas.

Non sei se é o espírito de Tabucchi, que morreu hai pouco na súa terra de adopción (Portugal) ou o espírito de Pereira o que escribe por min. En todo caso, eu subscribo, como subscribiu Pereira o seu último artigo no Lisboa. Hai que procurar que a cerilla de Tabucchi, que as velas de Sostiene Pereira sigan acesas, que iluminen as zonas escuras, que son cada vez máis.

A Tabucchi quixeron calalo máis dunha vez, pero falou baixo (non era dos que daban berros) e claro, por exemplo a través do seu Manifiesto de la palabra: “Yo hablo porque existo. Cuando mi garganta esté llena de tierra dejaré de hablar”. No primeiro dicía verdade. No segundo, por sorte, equivocouse; segue falando a través dos seus libros e dos seus artigos. E segue sendo igual de exemplar e igual de necesario.