lunes, 22 de julio de 2013

De James Joyce, Los muertos

Adoro as novelas curtas, os relatos largos, as historias que poden lerse dunha tirada, nun par de horas, pero que deixan fonda pegada, profundo recordo. Podería facer unha relación moi ampla na que non poderían faltar La perla, La mortaja, El coronel no tiene quien les escriba, Pedro Páramo, Las ratas, El viejo y el mar, Carta de una desconocida, Lo que queda de nosotros, La metamorfosis, Orso, A esmorga, El extranjero, Ronda del Guinardó, La herencia de Eszter, Dr. Jeckill y Mr. Hyde, Veinticuatro horas en la vida de una mujer, Reflejos en un ojo dorado, Mientras agonizo, Réquiem por un campesino español, El corazón de las tinieblas, Aura, Bartleby el escribiente ou La leyenda del santo bebedor, entre outros moitos. Unha listaxe á que desde agora quero sumar un relato largo, unha novela curta de James Joyce: Los muertos.
Como relato do libro Dublineses ou como protagonista dun libriño propio en Alianza cien, Los muertos é unha obra mestra, unha aparente crónica de festa de sociedade inocua que acaba por revelar unha carga de profundidade, un recordo do pasado, apenas encadeado cun fío de lembranza en forma de peza musical, que se volverá a facer presente para transformar, abofé, o presente e o futuro do protagonista. Unha demostración de como os mortos hai moitos anos seguen vivindo en nós e aínda teñen capacidade para transtornar o noso presente e para modificar o noso futuro.
Para os preguizosos que prefiran pasar a hora e pouco que leva a lectura mirando para unha pantalla poden ver o testamento de John Huston, a súa película Los muertos que, sospeito, non sería distinta se fose dirixida por Joyce. Se algunha vez resulta difícil decir que é mellor, esta é. Excelente nouvelle, excelente película.

domingo, 14 de julio de 2013

El gran Gatsby, unha descuberta serodia

Un ten que asumir cada día que non pode abarcar todo, que se vai ter que mudar cunha morea de asignaturas pendentes. O que nos axuda ás veces, para manter certa sensación de control e sabedoría, é facernos a ilusión contraria. En cuestión de lecturas, eu pensábame case un especialista na chamada Generación Perdida, logo de gozar e sufrir con case todo Faulkner, case todo Steinbeck, case todo Hemingway. Logo de ler Mientras Agonizo, Santuario, Luz de Agosto, La perla, Las uvas de la ira, De ratones y hombres, Al este del Edén, El viejo y el mar, Tener o no tener ou Por quién doblan las campañas?,  logo de sufrir e gozar con outras moitas xoias destes tres grandes autores, despois de saborear tamén os relatos que o seu predecesor, Sherwoord Anderson, deixou en Winesburg, Ohio, pensaba ter cuberto esa etapa con notable alto. Ata que saber da nova versión cinematográfica de El Gran Gatsby, que non tiven desexo de ver, me levou a ler o libro de Scott Fitgerald, o autor da Generación Perdida deslumbrado polo luxo e polas festas dos ricos aínda non preparados para -ou que estaban preparando- a primeira Gran Depresión. A min sempre me chamaron máis a atención as historias dos desgraciados, os heroes de Steinbeck  ou Delibes, pero teño que recoñecer que El Gran Gatsby é un fermoso libro digno de lerse, que podería ser un libro de onte criticando aos que nos levaron a esta gran crise gozando dos beneficios da especulación inmobiliaria e financeira. O libro deixame desexo de ver de novo a versión cinematográfica protagonizada por Robert Redford e Mia Farrow, sen ganas de ver a de Di Caprio, pese a saber que ten como Daisy a Carey Mulligan, a protagonista desa maxistral Drive; ou precisamente por iso: non quero ver a esa heroína interpretando á superficial Daisy de Fitgerald. Non quero. Manías dun que vai para vello. De volta os prexuizos.