Comer terra

Foto de Eva Máñez

De rapaz, recordo comer gromos de parreiras, acedas, mesmo pétalos dos cacaragás, que é como chamamos ás prímulas nas Portelas. Ou cacaragalos. O tempo de gardar as vacas ou as ovellas sempre rendía demasiado e había que matalo dalgunha maneira, a ser posible, matando ao tempo o bicho que bulía na barriga. Tamén gustaba a parte máis tenra da més (o centeo en verde), que servía para soar como palleta antes de ser degustaba. O pan, de centeo, era máis negro có centeo que se pode atopar agora nalgunhas panaderías que fabrican galicatessen. Daquela o gran rodaba polas airas enfeitadas con bosta seca, polas arcas e polas tremoias dos muíños antes de rodar, xa como fariña, pola maseira e polo estrado dos fornos. Abofé que, en tan largo camiño, o centeo acababa mesturado con terra, a negra terra daquela contorna. Pero tamén estou seguro de que había máis pan que terra. Nestes tempos de crise nas terras da- fartura, chama especialmente a atención saber de lugares como Haití, onde para combater a miseria que deixou o último furacán, xa vai medio ano, matan a fame con galletas feitas de arxila, aceite e sal. Galletas grandes coma pratos que secan ao sol e que, logo, causan desnutrición, dor de tripas e parasitos. Pero que, de entrada, matan a fame. Un lote de tres galletas custa 10 céntimos de euro. Moito menos que calquera outra comida. Os tempos cambian. Sempre se pensou que a terra, que nos alimenta co que produce, estaba destinada a comer o que quedase de nós, logo da morte, para cerrar o círculo reclamando o seu. En lugares como Haití, agora, a consigna semella ser comer terra para sobrevivir un pouco máis, para prolongar no tempo a cita para ese encontro inevitable.

Artigo publicado en A Nosa Terra, 23 de abril de 2009